1994 Ekonomik Krizi ve Sonuçları

1994 ekonomik krizi ile birlikte bilinmesi gereken pek çok nokta bulunuyor. Bu konuda ekonomik krizin sonuçlarından bahsetmek istiyoruz.

2021 yılının sonuna geldiğimiz bu günlerde ülkemizde son zamanlarda döviz kurunda hızlı bir artış yaşanmış durumda. Bununla birlikte son günlerde açıklanan ekonomik adımlar dolar kurunun yaklaşık 7 lira düşmesini sağladı. Bu da TL’nin %40 civarında değer kazanmasında etkili oldu. Bu olaylar yaşanırken bir taraftan 1994 krizinin nasıl yaşandığı pek çok kişi tarafından merak edilen bir konu haline gelmiş durumda.

1994 Ekonomik Krizi

1990’lı yıllar Türkiye ekonomisinin çeşitli finansal problemler ile karşılaştığı bir dönem olarak bizleri karşılıyor. Bu dönemin, hatta Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en büyük krizlerinden birisi olan 1994 krizi, çok ciddi sonuçlar doğurdu. 1994 yılının başında dolar 0,014 lira iken yıl sonu 0,038 liraya ulaştı. Yani dolar kuru yaklaşık 2,71 kat değer kaybetmişti. Yaşanan bu değer kaybının bir diğer nedeni de yapılan devalüasyon oldu.

Konunun başına dönelim. 1993 yılında Turgut Özal’ın vefatı sonrasında cumhurbaşkanlığı koltuğuna Süleyman Demirel geçti. Başbakan ise Tansu Çiller oldu. Çiller’in hükümetin başına geçtikten sonra atmış olduğu adımlardan birisi kamu bankalarını kendine bağlaması oldu. Bu dönemde kamu harcamalarının kamu gelirlerinin üzerinde olması bütçe açığı ve cari açığa sebep oluyordu. Bu da ciddi problemler doğurmuştu. Hükümet, bu dönemde borç yükünü azaltmak adına faizleri indirme adımları uyguladı. Bazı vergileri arttırarak döviz kurunun yükselmesinin önüne geçmeye çalıştı.

1994 ekonomik krizi ile birlikte PTT’nin telefon kısmının satılması dahi düşünüldü fakat bu durum Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildi. Bu dönemde Türkiye 40 milyar dolarlık bir borca sahipti. Yaşanan bir diğer olay uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarının ülke puanını düşürmesi ve bazı yatırımcıların ülkeden çıkmaya başlaması oldu. 5 Nisan 1994 yılına gelindiğinde alınan yeni ekonomik önlemler açıklandı. Bu doğrultuda Türk lirasının değeri düşürülürken bazı ürünlerin vergi oranlarının arttırılmasına karar verildi. Alınan kararlar ekonomiyi bir nebze de olsa düzeltmeyi sağladı.