Anasayfa
Canlı Kripto Para
Canlı Altın
Canlı Borsa
Döviz Kurları
Döviz Haberleri
Borsa Haberleri
Kripto Haberleri
Kredi Haberleri
Finans Haberleri
Stoklar işletmelerin en büyük varlık kalemleri arasında yer almaktadır. Bu kalemler işletmelerin devamlılığını sürdürebilmeleri için büyük bir rol oynar. Yazının devamında stoklar nedir sorusuna detaylı yanıt bulacaksınız.
Fiziksel olarak ifade edebilecek tüm kavramlar stoklar adı altında toplanmaktadır. Üretim yerinde üretilecek olan ürün için kullanılacak malzemeler stoklar içerisinde yer alır. Örneğin ekmek üreten bir fırının üretim için kullanmış olduğu un, yumurta gibi ürünler stoklar içerisinde kendilerine yer bulur. Bazı işletmeler stoklar kavramı yerine envanter kavramını kullanmaktadır. Özellikle tekstil sektöründe bunu daha sık bir şekilde duyabilmekteyiz.
Stok; işletmenin ihtiyacı olduğu fiziki mallara yapmış olduğu yatırım olarak tanımlanabilir. Stoklar karışıklık meydana gelmemesi açısından 5 farklı bölüme ayrılmaktadır. Bunlar; hammaddeler, yarı mamuller, mamuller, hazır parçalar ve yardımcı malzemeler olarak sıralanabilir. Stok ürünler direk olarak satılmak için alınabildiği gibi üretilecek bir ürün için ihtiyaç duyulduğu içinde alınabilir.
Stokların muhasebeleştirilmesinde TMS 2 standardı kullanılabilmektedir. Ana ama ürün üretiminde oluşacak maliyetleri hesaplamak ve satış sonrasında ortada kar mı yoksa zarar mı olduğunu hesaplayabilmektir. TMS-2 standardına göre stoklar; Stoklar, işletmelerin alışılmış işlemleri dâhilinde satmak amacıyla bulundurduğu, satmak amacıyla ürettiği varlıkların yanı sıra hizmet sunarken ya da üretim gerçekleştirirken kullanacağı ilk madde ve malzeme biçimindeki varlıklar olarak tanımlanmıştır (TMS-2, md.6). Stoklar, yeniden satmak amacıyla satın alınmış olan mallardan, işletmenin ürettiği ya da üretimde bulunan mallardan, üretimde kullanılması için bulundurulan hammadde ve malzemelerden oluşur (TMS-2, md.8).
TMS 2 stoklar standardı için tercih edilebilecek 2 adet maliyet yöntemi bulunmaktadır. İşletme bu iki yöntem arasından birisini tercih ederek değerleme işlemi gerçekleştirebilir. Bu yöntemler; ilk giren ilk çıkar yöntemi (FİFO) ve ağırlıklı ortalama maliyeti yöntemidir. TMS 2 stoklar standardı üzerinde hangi yöntemin kullanılması gerektiği belirtilmez.
TMS 2 Stoklar Standardına göre normal şartlarda birbirleri ile ikame edilemeyen stok kalemleri ile özel projeler için üretilen veya satın alınan mal veya hizmetlerin maliyeti, her bir varlığa ilişkin özel maliyeti dikkate alınarak belirlenir (Gerçek parti maliyet yöntemi). Diğer bir ifadeyle stoklar “tek tek gerçek maliyetleriyle değerlenir”. Maliyetin özel olarak belirlenmesi ise, maliyetin belirlenen stok kalemleriyle ilişkilendirilmesini ifade eder. Örneğin, bir otomobil galerisi dönem sonu stoklarını oluşturan otomobillerin maliyetini belirlerken, stokunda bulunan otomobillerin her birinin maliyetini “otomobillerin motor numarası” ile “alış faturalarını” karşılaştırarak tek tek tespit eder. Bu yöntem uygulamada “Has” ya da “Gerçek” Maliyet Yöntemi olarak bilinmektedir (Otlu, 2018).
Stoklar, maliyetin ve net gerçekleştirilebilir değerin düşük oranı ile değerlenir.
FİFO yönteminde; işletmenin kullanmış olduğu, satmış olduğu mallar, işletmenin stoklarına ilk giriş yapmış ürün olarak kabul edilir. Örneğin A ürünü üretime gönderilerek ekmek üretildi ise; işletmenin stoğuna ilk olarak A ürünü girmiştir. Satılan ve üretime gönderilen her durumda ilk olarak yazılır. Bu yöntem daha çok hasar görebilecek ve çabuk bozulabilecek olan ürünler için kullanılır. Dönem sonu yapılacak olan değerleme işleminde elde bulunan mevcut stok ürünlerinin değeri, satılan stok ürünlerden çok daha yüksek çıkacaktır.
Ağırlıklı ortalama maliyet yönteminde; birim maliyet, dönem başı malı mevcudu ve dönem içerisinde alınan malların toplam maliyetlerinin toplam mal miktarlarına bölünmesi ile tespit edilir.
Dönem Başı Stok (Miktar) * Birim Tutar + Dönem İçi Alış (Miktar) * Birim tutar / BİRİM (Gökçe, 2015).
Maddi Olmayan Varlıklar Nelerdir?
anilcagliyan
