Muhasebe Düzenlemelerindeki Çoklu Düzenlemelerin Nedenleri

Muhasebe bir işletme ile ilgili ekonomik olay ve işlemleri izleyen, sınıflandıran, belgelere dayandıran, kaydeden, bunları finansal tablo ve raporlara bağlayarak ilgililere sunan bir bilgi üretim sistemidir. Muhasebe ürettiği bu bilgileri işletmenin ilgili kişilerine yani üçüncü şahıslara sunmakta ve onlara faaliyet sonuçları hakkında bilgilendirmektedir.

Muhasebenin bu fonksiyonu yerine getirebilmesi için ürettiği bilginin doğru, gerçeği yansıtır bir şekilde olması belirli standartlara göre hazırlanarak bu sonuçlarla ilgilenen kişilere belirli formda sunulması gerekir.

Son yıllarda uluslararası yatırımların hızlanması, çok uluslu şirketlerin sayısı ve uluslararası kredi akışının büyük bir artış göstermesi, günümüzün küreselleşen ortamında muhasebe standartlarının uluslararası rolünü ve önemini artırmaktadır. Tüm bu gelişmeler ülkelerin birbirinden farklı olan ulusal muhasebe standartlarının uyumlaştırılması zorluğunu ortaya çıkarmıştır.

Ülkemizde muhasebe uygulamaları ile ilgili konular vergi usul kanunu ve türk ticaret kanunu’ndaki hükümlerle yapılandırılmaya çalışılmıştır. Ancak Türk işletmelerinin tam anlamıyla entegrasyonu olmadığı yani tek bir çatı altında birleşmediği de bir gerçektir. Bu Türk işletmeleri;

-Tekdüzen muhasebe sistemi kapsamındaki işletmeler

-Sermaye piyasası kurumu’na dahil olan işletmeler

-Bankacılık faaliyetleri gösteren işletmeler

-Sigortacılık faaliyeti gösteren işletmeler

-Devlet işletmeleri ve kurumları şeklinde sıralanabilir.

Böylelikle tam bir mozaik görüntüsü arz eden Türk muhasebe sistemindeki bu işletmelerin varlığı Türk muhasebesinin disiplin altına alınamamasına ve dolayısıyla da uygulamada farklılıklara yol açmaktadır.

Muhasebe alanında hukukla ilgili korunması gereken menfaatler arttıkça bu alana kanun koruyucunun müdahalesi de artmıştır. Bu bağlamda muhasebe hukuku kavramı ortaya çıkmış ve Türkiye’de muhasebe sistemini oluşturan kurumların düzenlemeleri de bu muhasebe hukukunun gelişimine katkıda bulunmuştur.

Türkiye’de Faaliyet Gösteren Düzenlemeler ve Kanunlar

-Vergi usul kanunu

-Türk ticaret kanunu

-Bankalar ve sigorta şirketlerine yönelik düzenlemeler

-Sermaye piyasası kurulu’nun yaptığı düzenlemeler

-İktisadi devlet teşekküllerine yönelik tekdüzen muhasebe uygulaması

-Maliye bakanlığı muhasebe sistemi uygulama genel tebliğiyle yapılan düzenlemeler (MSUGT)

-Bankacılık denetleme ve düzenleme kurulu (BDDK) tebliğleri

-Türkiye muhasebe ve denetim standartları kurulu ’nun çalışmaları

-Türkiye muhasebe standart kurulu ‘nun çalışmaları

Muhasebe standartlarının oluşturulmasına yönelik olarak dünyadaki gelişmiş birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Ancak Türkiye’de yapılan çalışmalar neticesinde çoklu bir muhasebe standardı sistemi ortaya çıkmış ve bir işletme bazen birden fazla muhasebe sistemine tabi olur hale gelmiştir. Örneğin; Türkiye piyasalarında faaliyet gösteren bir banka vergi mükellefi olarak vergi dairesine vereceği bir bilanço için “1nolu muhasebe sistemi uygulama genel tebliği uyarınca belirlenen ilkeler ve tekdüzen hesap planını” bir aracı kurum olarak sermaye piyasası kuruluna vereceği bilanço için “spk muhasebe standartlarını” bir banka olarak bankalar düzenleme ve denetleme kuruluna vereceği bilanço için “BDDK muhasebe standartlarını” ve nihayet alacağı olası bir uluslararası kredi için ilgili kredi kuruluşuna vereceği bilanço için “uluslararası muhasebe standartlarını” esas alarak mali tablolarını düzenlemek zorunda kalmaktadır.

Muhasebe Sisteminde Tek Bir Düzenlemeye Geçilememesinin Sebebi Nedir?

Türk işletmelerinin tam anlamıyla entegrasyonu olmadığı yani tek bir çatı altında birleşmediği, Türk mühasebe sistemindeki çeşitli işletmelerin varlığı Türk muhasebesinin disiplin altına alınamamasına ve dolayısıyla da uygulamada farklılıklara yol açmaktadır. Muhasebe alanında hukukla ilgili korunması gereken menfaatler arttıkça bu alana kanun koruyucunun müdahalesi de artmıştır. Bu anlamda muhasebe hukuku kavramı ortaya çıkmış ve Türkiye’de muhasebe sistemini oluşturan kurumların düzenlemeleri ortaya çıkmıştır.

Türkiye’de bulunan bu çeşitli işletmelerin entegrasyon olamaması ve tek bir çatı altında birleşememesi neticesinde çoklu bir muhasebe standardı sistemi ortaya çıkmış ve bir işletme bazen birden fazla muhasebe sistemine tabi olur hale gelmiştir.  Bu sebeple muhasebe sisteminde tek bir düzenlemeye geçilmesi zor bir hale gelmiştir.

Ana sebep işletme çeşitliliği olmasıdır.

Burgan Bank Havale Saatleri – Havale Ücretleri